جزوه جامعه شناسی ایلات و عشایر

بخشی از متن فایل
 اقتصاد عشایر
دامپروری سنتی اصلی ترین شیوه تامین معیشت و صنایع لبنی سنتی(تهیه فرآورده های لبنی مانند پنیر ، کره ، روغن زرد، کشک)
اقتصاد معیشتی(تولید برای مصارف شخصی)
زراعت در کنار دامپروری
جنگل کاوی و صید و شکار(فروش میوه های جنگلی )
سازمان اجتماعی جهت بهره برداری از مراتع (مال)
مالکیت مردانه است
حمایت شبکه خویشاوندی
صنایع دستی (فرش ، لباس و پارچه ، ابزار کار ، مسکن )
کار زنان ، کودکان ، سالخوردگان
آموزش و پرورش
بنیانگذار آموزش عشایری سلطان محمد خدابنده الجایتو در حدود ۷۰۰ سال قبل  بود
به دستور وی اولین مدرسه سیار عشایری ایجاد شد که باید همراه سلطان در ییلاق و قشلاق در حرکت باشد. در ایل قشقایی ، در دوران صولت الدوله مقرر کرد که هر بنکو (سی یا چهل خانوار که باهم نسبت خویشاوندی دارند) یک معلم داشته باشدکه حقوق او به صورت مشترک پرداخت می شد.سواد آموزی جدید درسال  ۱۳۰۸ با تاسیس دارالتربیه عشایری شروع شد در سال ۱۳۲۹ و براساس اصل ۴ ترومن یک کارشناس آمریکایی به عنوان مسئول آموزش عشایری به ایران آمد . ایجاد مدارس شبانه روزی عشایری از اقدامات رضا شاه پهلوی بود.در سال ۱۳۳۰ اولین مدرسه سیار دولتی عشایری توسط دکتر حسابی و ایجاد اداره کل آموزش عشایری در سال ۱۳۴۸
اجتماعی کردن (نقش سالخوردگان و رابطه آن با اقتدار)(مکتب خانه )(شاهنامه خوانی)
نقالی و کتاب خوانی در مراسم شب نشینی و گرد همایی ها
دین و باورهای دینی
خرافه ها
اعمال دینی
اهمیت سادات
کتله بستن (کتله حضرت عباس ع در ایل سرخی)
امامزاده ها
مرز بندی مفهوم قدرت با مفاهیم اقتدار، نفوذ و زور
قدرت: قدرت توانایی تحمیل اراده فرد، گروه یا سازمان به محیط پیرامون خود است. هر چقدر فرد بتواند اراده خود را بیشتر تحمیل کند، قدرت بیشتری خواهد یافت و امکان تحقق اهداف نهایی اش بیشتر خواهد شد. در واقع قدرت، زور به صورت پنهان است.
اقتدار: اقتدار، قدرت مشروعیت یافته است؛ قدرتی که پذیرفته می شود و معمولاً این پذیرش و اطاعت داوطلبانه است. قدرت مشروعیت یافته، کارکرد بیشتری از قدرت مشروعیت نیافته دارد.
نفوذ: نفوذ مبتنی بر ویژگیها نیروهای شخصی است. منبع نفوذ، غیر رسمی است؛ یعنی فرد توانایی تغییر رفتار دیگران را بدون داشتن مقام یا موقعیت رسمی داراست. در نفوذ نقش عامل معنویت مهمتر از عامل اجبار است
زور: زور در جوامع امروزی بسیار مشهودتر از جلوه های دیگر قدرت است. زور قدرت آشکار است. برای به کارگیری زور در یک موقعیت اجتماعی، قدرت لازم است. قدرت، زور را ممکن می سازد و مقدم بر آن است. هر عاملی که قدرت داشته باشد، می تواند اعمال زور کند.
حکومت
 قدرت و اقتدار
ساختارهای مختلف سیاسی:۱- سازمان سیاسی مغولی ؛ ایل براساس یک ساخت کاست گونه به دو بخش خان و طایفه تقسیم می شود. خان یک عشیره و یا دودمان پدر تبار کاست گونه و یک واحد اشرافی ایلی است.طایفه بر محور خان اتحاد یافته است . طایفه به توده ایل اطلاق می شود که خود مجموعه ای از گروه های خویشاوندی پدر تبار است که در درون طایفه نیای واحد وجود نداردو خویشاوندی بیشتر سببی است .دودمان خان یک آریستوکراسی نظامی تام و تمام است بین او و طایفه ازدواج صورت نمی گیرد گاه اتفاق می افتد که از طایفه زن بگیرد اما به طایفه زن نمی دهند.نمونه آن ایل قشقایی که مجموعه ایل پیرامون دودمان پدر تبار شاهی لو متحد شده که نیای آن امیر قاضی شاهی لو قشقایی بود. ایل سنجابی با خانی دودمان حسن خان سنجابی و طایفه کشکولی با خانی دودمان حسن آقایی و محمدآقایی. تفاخرات نسبی و خونی به اوج خود می رسد.
۲- سازمان سیاسی عشیره ای؛ برپایه نظام عشیره ای (کلان) استوار است در این سازمان سیاسی شالوده ساختار اجتماعی را پیوندهای خویشاوندی پدرنسبی تشکیل می دهدو مناسبات بر همیاری و تعاون است . تمایزات طبقاتی کم است اصالت و تفاخر تباری کم است . همه خود را از نظر خونی هم طراز و عموزاده می دانند . رهبری سیاسی تکامل شیخوخیت و پدر سالاری جوشیده از متن جمع است .
۳- سازمان سیاسی اشرافی؛ نوعی آریستوکراسی ایلی است و با سازمان مغولی متفاوت است در این نوع ساخت کاستی مطلق و نهادی شده توسط سنت و عرف ایلی وجود ندارد .  تحرک اجتماعی و حتی انتقال ریاست ایل از یک دودمان ، غشیره و طایفه به دودمان ، عشیره یا طایفه دیگر امکان پذیر است البته گاهی خان تفاخرات نسبی و خونی برای خود جعل می کندولی به هر رو بین او و طایفه پیوندهای خویشاوندی وجود دارد. ایل بختیاری (محمد تقی خان چهار لنگ) در برخی از ایلات ایرانی ترکیبی از سه نوع سازمان است