جزوه پول و ارز و بانکداری دکتر جمشید پژویان

بخشی از متن فایل
انواع متعددی از بانکها وجود دارند. مهمترین آنها بانکهای بازرگانی هستند. به این دلیل که این بانکها
هستند که قاعدتاً میتوانند در عرضهی پول تأثیر بگذارند.
سه دلیل عمدهی عدم توسعهی بانکها در دورهی قبل:
۱ .وجه تمایز اصلی بانکها اعتبار است. لازمه استفاده از این ابزار جلب اعتماد مردم است که خود مستلزم
وجود قوانین مناسب و منطقی است که حقوق افراد را تضمین نماید. در گذشته نه وسایل ارتباطی مناسب و
نه قوانین لازم جهت جلب اعتماد مردم وجود نداشت.
۲ .در گذشته به دلیل حاکمیت سیستم فئودالی مبتنی بر خودکفایی علاقهی چندانی به تجارت و مبادله وجود
نداشت.
۳ .توسعهی بانکداری در آغاز با دریافت و پرداخت بهره ممکن بود و مخالفت با بهره در بین مذاهب و ادیان
به صور مختلف رواج داشت.
بانکدارهای اولیه به صورت جدید بانکهای ذخیرهی طلا بودند که توسط زرگرها و طلاسازان صورت
میگرفت.
بانک میتواند با انتشار حوالههای بانکی که مردم آنها را به عنوان پول میپذیرند، بیش از آنچه که به عنوان
سرمایه نزد خود دارند ایجاد پول نمایند. به عبارت دیگر توانایی قرض دادن بانکها به قدرت پول آفرینی آنها
بستگی دارد.
اهمیـت سپردهی مردم نزد بانکها:
۱ .در مرحلهی اول باعث افزایش ذخیرهی بانکها میشود.
۲ .در مرحلهی دوم هر چقدر که تعداد سپردهگذاران و مقدار سپرده نزد یک بانک بیشتر شود، شهرت، اعتبار
و اطمینان به آن بانک بیشتر خواهد شد. اعتبار حوالههای بانک بستگی به بزرگی و اهمیت آن دارد.
۳ .سومین اهمیت سپردههای مردم نزد بانکها در تمایل آنها برای نگهداری حوالههای بانکی است. به عبارت
دیگر ریشهی پول آفرینی و افزایش حجم پول و صدور حوالههای بانکی در ترجیح مردم برای نگهداری
حوالهها یا یادداشتهای بانکی نسبت به طلا یا پول نهفته است.
عملیات بانکهای بازرگانی مشابه حرکت از سیستم پول کالایی یا اسکناس با پشتوانهی طلا یا نقره به سیستم
پول دولتی است. بانکهای بازرگانی در مقابل صدور حوالههای خود که متفاوت از اسکناس و مسکوک
رسمی و در انحصار بانک مرکزی است، در مقابل طلبکاران تعهد پرداخت براساس تعریف ثابت این حوالهها
را دارند. به عبارت دیگر دارندگان حوالههای (حسابهای جاری و مدتدار) بانکهای بازرگانی میتوانند هر
زمان که اراده کنند برای تبدیل آنها به بانک مراجعه نمایند و بانک موظف است که در مقابل ارائهی این
حوالهها براساس تعریف آنها وجه مورد نظر را پرداخت نماید.