جزوه قواعد فقه ۱ مدنی

بخشی از متن فایل
جزوه قواعد فقه ۱ مدنی؛ بخش چهارم
قاعده تسبیب
۱ .مفاد قاعده تسبیب
اتلاف مال یا ایراد جنایت بر دیگری به طور غیر مستقیم و با زمینه سازی و فراهم کردن مقدمات را تسبیب
می گویند. بر اساس این قاعده اگر شخصی با واسطه سبب ورود خسارت به دیگری شود، در صورت
انتساب خسارت به او ضامن خواهد بود.
۲ .فرق اتلاف و تسبیب
در اتلاف، شخص مستقیما و بالمباشره باعث اتلاف مالی میگردد، ولی در تسبیب، عمل مسبب مع
الواسطه سبب میشود که مال غیر از بین برود. برای مثال، اگر شخصی مال منقول و یا غیر منقول دیگری
را مباشرتا آتش بزند یا حیوان متعلق به دیگری را بکشد متلف است، اما اگر در مسیر عموم چاهی حفر
کند و حیوان متعلق به دیگری در آن بیفتد و بمیرد، مسبب است.
۳ .تعریف سبب
در مورد «سبب» گفته شده، هر چیز که از وجودش وجود دیگری لازم نیاید، ولی از عدمش عدم دیگری
لازم بیاید، «سبب» است، در مقابل «علت»؛ بدین نحو که هرگاه رابطه بین دو چیز به گونهای باشد که از
وجود یکی وجود دیگری و از عدم یکی عدم دیگری لازم بیاید، آن «یکی» را علت تامه دیگری میگویند.
پس علت تامه و سبب با وجود مشابهت، دو چیز متفاوتند. (تعریف بعضی فقها از سبب در باب غصب با
آنچه در باب دیات آمده متفاوت است.)
در تسبیب، عمل شخص مستقیما و مباشرتا مال دیگری را از بین نمیبرد، بلکه رابطه بین عمل شخص و
تلف مال به اینگونه است که اگر آن عمل واقع نشود، تلف مال نیزاتفاق نمیافتد.