جزوه حقوق مدنی ۴ الزامات خارج از قرارداد دکتر ناصر کاتوزیان

بخشی از متن فایل
اعمال حقوقی:
وقـــایع حقـــوقی در معنـــای عـــام کـــه متـــضمن آثـــار حقـــوقی هـــستند و در نتیجـــه اراده
بوجـــود مـــی آینـــد. اعمـــال حقـــوقی زاده اراده و تراضـــی هـــستند، بـــه عقـــود و ایقاعـــات
تقسیم می شوند.
وقایع حقوقی در معنای خاص:
کلیــه اتفاقــاتی کــه متحمــل شــدن آثــار حقــوقی بــر آنــان مبتنــی بــر اراده نیــست و اثــر آن
به حکم قانون معین می شود.
آنچــه کــه در حقــوق مــدنی ۴ بررســی مــی کنــیم، در حــوزه الزامــات و تعهــداتی اســت
کــه بــدون اراده افــراد و بــه حکــم قــانون و در نتیجــه یــک واقعــه حقــوقی بــر عهــده آنــان قــرار
می گیرد.
مفهوم مسئولیت مدنی:
در هـر مـورد کـه شـخص موظـف بـه جبـران خـسارت دیگـری اسـت مـی گوینـد در برابـر او
مسئولیت مدنی دارد.
مثــال١ :اگــر شــخص “الــف” قــراردادی را بــا شــخص “ب” منعقــد کنــد و شــخص “الــف”
تعهــد نمایدکــه ســاختمانی را در موعــد مقــرر بــه شــخص “ب” (متعهدلــه) تحویــل دهــد. اگــر
شــخص “الــف” از انجــام تعهــد امتنــاع نمایــد و بــه ایــن علــت خــسارتی متوجــه شــخص “ب”
گــروه ایــن نــوع ورود خــسارت اســت، امــا ورود خــسارتی کــه در اثــر تخلــف از اجــرای قــرارداد
بوجــود آمــده اســت. امــا بــه هــر حــال نــوعی مــسئولیت مــدنی اســت چــون بحــث جبــران
خسارت مطرح است.
مثــال٢ :اگــر شخــصی هنگــام عبــور از خیابــان در اثــر ســقوط در چالــه ای کــه توســط
شـهرداری ایجـاد شـده اسـت، خـسارت ببینـد، ایـن فـرد دنبـال کـسی خواهـد گـشت کـه او
را بــه عنــوان مــسئول معرفــی کنــد و از او بخواهــد تــا خــسارت وارد شــده بــه او را جبــران
نماید در اینجا هم بحث مسئولیت مدنی مطرح است.
نکته:
بطــور کلــی بــه هــر گونــه خــسارتی کــه ایجــاد شــود و در صــدد تــرمیم ایــن خــسارت بــا
شــیم، بحــث مــسئولیت مــدنی مطــرح مــی شــود اعــم از اینکــه ایــن مــسئولیت مــدنی در
نتیجـه نقــض قــرار داد بدیـه آیــد یــا در نتیجـه ارتکــاب عمــل نامـشروعی کــه قــانون آن را جــرم
شــناخته اســت و یــا در اثــر ارتکــاب عمــل نامــشروعی کــه قــانون آن را جــرم نـــشناخته
است.
در مبحـــث مـــسئولیت مـــدنی، مـــسئولیت کیفـــری، مـــسئولیت اخلاقـــی و … مطـــرح
نیــست. بلکــه آنچــه مــورد توجــه اســت مــسئولیت بــه جبــران خــسارت اســت و حقــوق بایــد
قواعدی برای مشخص کردن مسئولیت داشته باشد.