جزوه جامعه شناسی حقوق

بخشی از متن فایل
تعریف حقوق:
اگر چه واژه حقوق دارای معانی متعدد است ]۱ ]اما مراد از آن در رشته حقوق که ما از آن
صحبت می کنیم عبارت است از » مجموع قواعد الزامی حاکم بر روابط افراد یک جامعه نسبت
به یکدیگر و نسبت به حکومتشان و نسبت به دیگر جوامع « و اگر بخواهیم آن را کامل تر کنیم
باید اضافه کنیم » و نسبت به طبیعت « ]طبیعت = محیط زیست، حیوانات، گیاهان[
روشن است که حقوق یکی از علوم انسانی و همچنین یکی از علوم اجتماعی است.
قوام یک بحث حقوقی به الزامی بودن آن و همچنین به فردی نبودن آن بستگی دارد. مراد از الزامی
بودن، ضمانت اجرایی داشتن است به این معنی که در صورت انجام ندادن یک قانون بتوان با فرد
به عنوان » مجرم « برخورد نمود. و مراد از فردی نبودن اینست که حقوق کاری به افکار و اعمال
یک فرد تا وقتی که مربوط به جامعه – شامل افراد دیگر، حکومت، طبیعت – نشود، ندارد.
 در علم حقوق دو تقسیم بندی معروف وجود دارد:
– حقوق عمومی و حقوق خصوصی.
– حقوق داخلی و بین الملل.
حقوق عمومی قواعدی است که در روابط حکومت و مأموران آن با مردم اعمال می شود و
همچنین قواعد مربوط به روابط نهادهای مختلف حکومت با هم و نیز قواعد مربوط به روابط
دولتها با هم.
حقوق خصوصی مجموع قواعد حاکم بر روابط افراد نسبت به یکدیگر.
شاخه های حقوق عمومی:
 ۱ ) حقوق بین الملل عمومی:
رشته ای از علم حقوق است که از روابط دولتها با هم بحث می کند و گاه از آن به حقوق بشر هم
تعبیر می شود.
 ۲ ) حقوق اساسی:
مجموعه قواعد حقوقی که بر پایه جهان بینی و شناختی از انسان و جامعه مشروعیت می یابد و
اهداف و وظائف و اقتدارات حکومت را در برابر مردم تبیین می کند. ]۲ ]منبع اصلی حقوق
اساسی ما قانون اساسی جمهوری اسالمی است
۳ ) حقوق اداری:
مجموعه قواعد مربوط به اشخاص حقوقی اداری و تشکیالت و وظائف ادارات دولتی و شهرداری
ها و روابط این سازمانها با هم و با مردم.
 ۴ ) حقوق جزا:
مجموعه قواعدی که از چگونگی مجازات اشخاص از طرف حکومت بحث می کند.
البته در حقوق جزا تنها سخن از جرایم ضد حکومتی یا حقوق عمومی نیست و بسیاری از قواعد
آن از حقوق خصوصی اشخاص در برابر هم حمایت می کند به همین جهت برخی حقوق جزا را
ترکیبی از حقوق عمومی و خصوصی دانسته اند
۵ )حقوق مالیه:
قواعد مربوط به وضع مالیاتها و عوارضی که مأموران دولت از افراد مطالبه می کنند و همچنین
مقررات ناظر به بودجه عمومی و وظایف دیوان محاسبات.
شعبه های حقوق خصوصی:
 ۱ )حقوق مدنی
مهمترین و معروف ترین بخش حقوق خصوصی حقوق مدنی است که در آغاز شامل تمام رشته
های حقوق خصوصی بود و به قول برخی بنای حقوق خصوصی و مادر سایر شعبه هاست. حقوق
مدنی روابط اشخاص را تنها از این لحاظ که عضو جامعه هستند تنظیم می کند. به عبارت دیگر
حقوق مدنی شامل روابط مالی و خانوادگی افراد جامعه با یکدیگر است