بخشی از متن فایل

آشنایی با اصلاحات رنسانس

·پس از آشنایی با زمینه های دهگانه رنسانس،  حال نوبت آشنایی با اصلاحات صورت گرفته در رنسانس است که باعث رشد و پیشرفت اروپا گردید. در این مطلب به دنبال یافتن این مطلب هستیم که در نتیجه زمینه های رنسانس، چه اصلاحات و اقداماتی در دل اروپا رخ داد که باعث توسعه اروپا شد. ۴ اصلاح مهم در حدود ۵۰۰ سال ادامه داشت تا ابنکه اروپا توانست از مابقی تمدن های پیشی بگیرد. لذا باید توجه داشته باشیم که رنسانس یک فرآیند زمان بر و طولانی بوده است!

· اصلاحات رنسانس شامل چهار بخش مهم است:

۱)  اصلاحات مذهبی

۲)  اصلاحات علمی

۳)  اصلاحات سیاسی

۴)  اصلاحات اقتصادی

آشنایی با اصلاحات رنسانس: ۱) اصلاحات مذهبی

ناکارآمدی شدید کلیسای کاتولیک و کتاب مقدس مسیحیان در اداره جامعه، یکی از عوامل عقب‌گرد تمدن اروپا محسوب می‌شود. در طول دوران هزار ساله قرون وسطی، دخالت‌های پاپ در جامعه و تفسیر تنگ نظرانه از کتاب مقدس و برخورد خشن با منتقدین و رواج امور غیراخلاقی همچون فروش بهشت و آمرزش نامه، زمینه ایجاد جنبش‌های مذهبی شد که خواستار اصلاح رویه مذهبی کلیسای کاتولیک بود.

مارتین لوتر اولین رهبر جریان اصلاحات مذهبی اروپا بود. لوتر یک کشیش آلمانی بود که در اعتراض به کلیسای کاتولیک و پاپ، در سال ۱۵۱۷ میلادی، یک سری اصلاحاتی را پیشنهاد داد که بعدها منجر به تشکیل شاخه جدیدی در مسیحیت به نام مسیحیت پروتستان شد. مخالفت با فساد مالی و اخلاقی پاپ، مخالفت با فروش آمرزش نامه و فروش بهشت، مخالفت با تفاسیر پاپ از کتاب مقدس و مخالفت با دخالت‌های فراوان پاپ در اجتماع، از مهم‌ترین مواردی بود که لوتر پیشنهاد داده بود. دیدگاه‌های لوتر رفته رفته موردتوجه برخی مبلغان مسیحی و پادشاهانی که قصد استقلال از قدرت پاپ را داشتند قرار گرفت و به تدریج مخالفت و اعتراض به پاپ و کلیسای کاتولیک برای انجام اصلاحات مذهبی شدت گرفت.

درنتیجه اصلاحات مذهبی صورت گرفته در رنسانس که حدود ۴۰۰ سال طول کشید، رفته رفته قدرت پاپ و کلیسا کاسته شد و جامعه اروپایی توانست به تدریج از سیطره پاپ خارج شوند. اصلاحات مذهبی رنسانس منجر به ایجاد سکولاریسم شد. سکولاریسم به معنای جدایی دین از اجتماع ( سیاست، علم، اخلاق، اقتصاد ) بود که منجر شد کلیسا و پاپ به مقامی تشریفاتی در جامعه اروپا تبدیل شود و بتدریج از عرضه اجتماع کنار گذاشته شود.

 سکولاریسم و جدایی مسیحیت کاتولیک از اجتماع، به عنوان یکی از نتایج مهم اصلاحات مذهبی دوران رنسانس محسوب می‌شود. درواقع سکولاریسم عکس‌العمل طبیعی اروپا به ناکارآمدی کلیسای کاتولیک در اداره اجتماع بوده است. با محدود شدن تدریجی کلیسای کاتولیک و پاپ، به تدریج اروپا توانست از محدودیت‌هایی که کلیسا و پاپ در مسیر رشد دانش و علم ایجاد کرده بود رهایی یابد.

آشنایی با اصلاحات رنسانس:  ۲) اصلاحات علمی

از حدود سال ۱۳۰۰ میلادی و با آغاز نهضت ترجمه کتاب‌های مسلمانان از عربی به لاتین، اصلاحاتی در معنا علم و روش‌های دست‌یابی به علم در اروپا آغاز شد. در قرون وسطی دانش محدود در علوم عقلی و نقلی همچون فلسفه و الهیات بود. اما در اسلام بر آموزش همه دانش ها تاکید شده است  و لذا مسلمانان هم به دانش های عقلی و نقلی توجه داشتند و هم در دانش های تجربی موفقیت های زیادی داشتند. دانشمندان بزرگی مثل فارابی ، ابن سینا ، خواجه نصیر ، خیام و …  هم از سویی الهی دان بودند و هم از سویی دانشمند علوم تجربی بودند. با مشاهده پیشرفت‌های مسلمانان در زمینه علوم تجربی، رفته رفته تمرکز بر علومی چون پزشکی و شیمی و فیزیک و ریاضیات و نجوم گسترش یافت. در تحولات علمی رنسانس رد پای دانشمندان اسلامی کاملا مشهود است. مثلا در حوزه پزشکی از سال ۱۳۰۹ میلادی در دانشکده پزشکی مون ‌پلیه  در فرانسه آثاری از بُقراط، جالینُوس، رازی، ابن‌سینا، حُنَین بن اسحاق، قُسطَنطین آفریقایی به عنوان منبع درسی تعیین شد. درنتیجه اصلاحات علمی رنسانس علوم تجربی(Science) موردتوجه واقع شد که منجر به انقلاب علوم تجربی (Scientific Revolution)  شد. توجه به علوم تجربی باعث افزایش کیفیت زندگی و رشد فنّاوری گردید. اختراع دستگاه چاپ هم روند اصلاحات علمی اروپا سرعت بخشید.

لئون باتیستا آلبرتی (۱۴۰۴-۱۴۷۲ م) معمار ایتالیایی، لئوناردو داوینچی (۱۴۵۲-۱۵۱۹ م) نقاش و مجسمه ‌ساز و مهندس ایتالیایی، نیکلاس کوپرنیک (۱۴۷۳-۱۵۴۳ م) اخترشناس لهستانی، ویلیام گیلبرت (۱۵۴۴-۱۶۰۳ م) مغناطیس‌شناس انگلیسی، تیکو براهه (۱۵۴۶-۱۶۰۱ م) اخترشناس دانمارکی، فرانسیس بیکن (۱۵۶۱-۱۶۲۶ م) فیلسوف انگلیسی، گالیلئو گالیله (۱۵۶۴-۱۶۴۲ م) فیلسوف طبیعی و اخترشناس و ریاضی‌دان ایتالیایی، یوهانس کپلر (۱۵۷۱-۱۶۳۰ م) اخترشناس آلمانی، رنه دکارت (۱۵۹۶-۱۶۵۰ م) ریاضی‌دان و فیلسوف فرانسوی، آیزاک نیوتن (۱۶۴۳-۱۷۲۷ م) فیزیک‌دان انگلیسی از مهمترین دانشمندان تاثیر گذار در تحولات علمی رنسانس به شمار می روند.